TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP
PHẠM PHÚ THỨ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I
TỔ NGỮ VĂN NĂM HỌC 2025-2026
GIÁO DỤC KINH TẾ VÀ PHÁP LUẬT Môn: Ngữ văn, lớp 11
PHẦN I. ĐỌC- HIỂU (6,0 điểm)
- Hình thức kiểm tra: Tự luận
- Nội dung: Các ngữ liệu ngoài SGK
BÀI 3: CẤU TRÚC CỦA VĂN BẢN NGHỊ LUẬN
Nhận biết:
- Nhận biết luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu trong văn bản.
- Nhận biết các yếu tố bổ trợ trong văn bản nghị luận: Yếu tố thuyết minh, miêu tả, tự sự trong văn bản.
Thông hiểu:
- Phân tích tác dụng của biện pháp nghệ thuật
- Xác định được mục đích, thái độ và tình cảm của người viết; thông điệp, tư tưởng của văn bản.
- Phân tích được mối quan hệ giữa các luận điểm, lí lẽ, bằng chứng và mối quan hệ giữa chúng với luận đề của văn bản.
- Lý giải được cách đặt nhan đề; sự phù hợp giữa nội dung nghị luận với nhan đề văn bản.
- Phân tích được vai trò của các yếu tố thuyết minh hoặc miêu tả, tự sự trong văn bản nghị luận.
Vận dụng:
- Nêu được ý nghĩa hay tác động của văn bản đối với quan niệm, cách nhìn cá nhân về vấn đề nghị luận.
- Trình bày được quan điểm đồng tình hay không đồng tình với quan niệm của tác giả, nội dung chính của văn bản.
- Liên hệ được nội dung văn bản với một tư tưởng, quan niệm, xu thế (kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội, khoa học) của giai đoạn mà văn bản ra đời để đánh giá ý nghĩa, giá trị của văn bản.
BÀI 4: TỰ SỰ TRONG TRUYỆN THƠ DÂN GIAN VÀ TRONG THƠ TRỮ TÌNH
Nhận biết:
- Nhận biết được các yếu tố của truyện thơ dân gian như: nhân vật, người kể chuyện, đề tài…
- Nhận biết được yếu tố tự sự trong thơ trữ tình như: câu chuyện, nhân vật…
Thông hiểu:
- Tóm tắt được cốt truyện của đoạn trích/ tác phẩm truyện thơ dân gian.
- Phân tích được ý nghĩa chi tiết trong truyện thơ dân gian.
- Nêu được tác dụng của biện pháp nghệ thuật trong truyện thơ dân gian.
- Nêu được chủ đề tư tưởng, thông điệp của truyện thơ dân gian.
- Phân tích và lí giải được thái độ và tư tưởng của tác giả trong truyện thơ dân gian.
- Phân tích ý nghĩa, tác dụng của yếu tố tự sự trong thơ trữ tình.
- Phát hiện và lí giải được các giá trị nhân văn, triết lí nhân sinh từ truyện thơ dân gian.
Vận dụng:
- Nêu được ý nghĩa hay tác động của văn bản đối với quan niệm, cách nhìn của cá nhân đối với văn học và cuộc sống.
- Thể hiện thái độ đồng tình hoặc không đồng tình với các vấn đề đặt ra trong văn bản.
- Vận dụng kinh nghiệm đọc, trải nghiệm về cuộc sống, hiểu biết về lịch sử văn học để nhận xét, đánh giá ý nghĩa, giá trị của của văn bản.
- Rút ra bài học từ nội dung của văn bản.
- So sánh được sự giống và khác nhau giữa các văn bản truyện thơ; liên tưởng, mở rộng vấn đề để hiểu sâu hơn với tác phẩm.
PHẦN II. VIẾT ( 4,0 điểm)
- Hình thức kiểm tra: Tự luận
- Nội dung: Các ngữ liệu ngoài sgk
a. Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội ( con người với cuộc sống xung quanh)
* Mở bài:
- Giới thiệu vấn đề xã hội cần bàn luận.
* Thân bài:
Dùng lí lẽ và bằng chứng để:
- Trình bày bản chất của vấn đề xã hội được bàn luận và nêu quan điểm của người viết.
- Xem xét vấn đề ở nhiều góc nhìn khác nhau, bàn về các khía cạnh của vấn đề.
- Bàn luận vấn đề góc nhìn trái chiều.
- Phân tích tác động của việc nhận thức đúng đắn về vấn đề đối với cá nhân hoặc cộng đồng.
* Kết bài:
Rút ra ý nghĩa của việc bàn luận vấn đề ( gợi mở suy nghĩ, định hướng hành động…)
b. Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội ( hình thành lối sống tích cực trong xã hội hiện đại)
* Mở bài:
- Nêu vấn đề cần bàn luận, hướng bàn luận và ý nghĩa chung của việc bàn luận về vấn đề
* Thân bài:
- Miêu tả khách quát hoàn cảnh đời sống làm nảy sinh vấn đề
- Phân tích lần lượt từng khía cạnh vấn đề theo trình tự hẹp đến rộng hoặc từ rộng đến hẹp với những lí lẽ và bằng chứng phù hợp
- Làm rõ sự cần thiết phải nhận thức đầy đủ về vấn đề.
- Nêu trải nghiệm của bản thân với vấn đề cần bàn luận.
- Bàn luận vấn đề góc nhìn trái chiều
* Kết bài: Tóm tắt những luận điểm chính đã trình bày và khẳng định ý nghĩa của vấn đề trên cơ sở thu thập nhiều tư liệu và bằng chứng mới.
ĐỀ MINH HOẠ
Đọc đoạn trích:
Đọc văn bản sau:
Một trong những vấn đề lớn nhất ngăn cản con người theo đuổi ước mơ của mình chính là nỗi sợ sự thất bại. Người ta sợ thất bại nhưng lại không nhận ra rằng thất bại chính là một phần của thành công. Những người thành công đều phải trải qua những thất bại. Nhưng họ sử dụng nó, học hỏi từ những thất bại của chính mình. Họ biến thất bại thành thầy giáo của mình chứ không phải người làm dịch vụ tang lễ cho mình.
Trong quá trình phát minh ra bóng đèn, Thomas Edison đã thất bại hơn 10.000 lần, nhưng ông ấy từ chối việc từ bỏ. Khi được hỏi tại sao ông lại không từ bỏ, Edison nói: “Tôi không thất bại. Tôi chỉ khám phá thêm một cách không thể tạo ra bóng đèn nữa”. William Shakespeare đã từng nói: “Sự nghi ngờ của chúng ta là kẻ phản bội, chúng khiến chúng ta mất đi những điều tốt đẹp mà chúng ta thường có thể có bởi sự cố gắng”. Đừng sợ thất bại. Thực vậy, hãy đối mặt với thất bại, bởi vì khi bạn thất bại và biết học hỏi từ những thất bại đó thì về cơ bản bạn đang gần tiến tới mục đích của mình. Có một câu chuyện về một người đàn ông gặp thất bại trong kinh doanh khi 21 tuổi, bị đánh bại trong cuộc bầu cử tư pháp lúc 22 tuổi, thất bại một lần nữa trong kinh doanh khi 24 tuổi, người yêu dấu của ông ra đi khi ông 26 tuổi, ông đã bị suy sụp tinh thần một năm sau đó, vào năm 34 tuổi ông gặp thất bại trong cuộc chạy đua vào quốc hội, lại thất bại tiếp 2 năm sau đó, thất bại trong cuộc bầu cử thượng nghị sĩ khi 45 tuổi, thất bại trong cuộc tranh cử làm phó tổng thống năm 47 tuổi, tiếp tục thất bại trong cuộc bầu cử thượng nghị sĩ năm 49 tuổi, và ở tuổi 52 ông được bầu làm tổng thống của Hoa Kỳ. Tên của ông là Arbraham Lincoln.
Các bạn, các bạn không bao giờ được từ bỏ. Đừng để sự thất bại chiến thắng. Đó chính là một phần của thành công. Hãy học hỏi từ những thất bại. Hãy biến thất bại thành thầy giáo của bạn, chứ không phải kẻ làm dịch vụ tang lễ cho bạn. Hãy nhớ rằng con người sẽ chưa xong khi họ gặp thất bại. Họ chỉ xong khi họ từ bỏ.
(Trích Một phút để thay đổi cuộc đời bạn, Willie Jolley, NXB Văn hóa thông tin, 2010, tr.154,155)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Xác định vấn đề nghị luận của văn bản.
Câu 2. Tác giả đã trích dẫn những bằng chứng nào để làm rõ vấn đề nghị luận?
Câu 3. Theo anh/chị, mục đích của tác giả khi viết văn bản này là gì?
Câu 4. Người viết đã thể hiện quan điểm, thái độ như thế nào đối với vấn đề được đề cập trong văn bản?
Câu 5. Nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ được sử dụng trong đoạn sau: “Hãy học hỏi từ những thất bại. Hãy biến thất bại thành thầy giáo của bạn, chứ không phải kẻ làm dịch vụ tang lễ cho bạn. Hãy nhớ rằng con người sẽ chưa xong khi họ gặp thất bại. Họ chỉ xong khi họ từ bỏ”.
Câu 6. Từ nội dung của văn bản, người trẻ ngày nay nên có cách ứng xử như thế nào khi đối diện với thất bại? (trả lời trong khoảng từ 8 – 10 dòng)
II. VIẾT (4.0 điểm)
Viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) trình bày quan điểm của anh/chị về vấn đề: Người trẻ cần chấp nhận thất bại để vươn đến thành công.
…….Hết……
TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN NHÓM TRƯỞNG CHUYÊN MÔN
LƯƠNG THỊ YẾN HOÀNG THỊ THÙY GIANG
